[φωτ.: Παναγιώτης Ιωαννίδης, 20.06.2019]
Γιάννα Μπούκοβα
Για κάποιο λόγο τα συντρίμμια
φαντάζουν πάντα πιο κοντά
στην γεωμετρία της αλήθειας.
Είναι μια μουσική που τελειώνει σταδιακά.
Ένα δόντι που το βγάζεις κάθε πρωί.
Όπως όταν κάποιος που αγαπάς πολύ
σου λέει μια ιστορία που διόλου δεν σε ενδιαφέρει,
αλλά δεν θέλεις να σταματήσει ποτέ,
και το λες αυτό ευτυχία.
Ή μια εικόνα από την πλατεία της πόλης,
μερικά σπίτια κι η εκκλησία,
και στο βάθος το ηφαίστειο που εκρήγνυται,
και το λες αυτό κάποιου είδους καθημερινότητα.
Ήταν μια τάξη που εξερράγη
και έτσι ξεκίνησαν όλα.
Ένα δόλωμα κεκτημένης ταχύτητας.
είναι μακρινοί κατοικημένοι κόσμοι,
και σε κάθε ένα υπάρχει μία πυρά,
και αυτό το λες να μην είσαι μόνος στο σύμπαν.
Η νύχτα πάντως είναι το ίδιο μέρος,
όμως μετά την πυρκαγιά.
*
από το «Μαύρο χαϊκού» / 2
Απ’ όλα τα χρώματα
το κόκκινο είναι το πιο θορυβώδες.
Δεν υπάρχει πιο ίσια γραμμή
από την πτώση.
Όμως ο βυθός πάντα απαιτεί
μια πιο περίπλοκη χορογραφία.
Θυμάμαι εκείνη τη διαφήμιση με τους τρεις
που παίζουν ποδόσφαιρο κάτω απ’ το νερό.
Τις φυσαλίδες, τα ανάποδα ψαλίδια, το σμαραγδένιο φως.
(Το μυαλό προσελκύεται μονάχα
από τα εξής είδη γεγονότων:
πρόσφατα γεγονότα, ασυνήθιστα γεγονότα,
μεγάλα γεγονότα, γεγονότα που μπορούν
να συγκριθούν με άλλα γεγονότα.)
Όλα είναι σε αργή κίνηση, σαν να υπογραμμίζουν
κάποια ιδιαίτερα περίτεχνη φάση του ματς.
Η μπάλα λείπει, είναι όμως ξεκάθαρη
η πρόθεση της μπάλας. Το μαρκάρισμα.
(Μέσα στο μυαλό συντελείται μια Δαρβινική διαδικασία
όσο οι σκέψεις που ασταμάτητα γεννιούνται
παλεύουν μεταξύ τους για επιβίωση.)
Τρία ψαράκια γλιστράνε στη γραμμή
σαν να ακολουθούν κάποια υποθαλάσσια λεωφόρο.
Η κάμερα βυθίζεται, η οπτική σκουραίνει.
Η θαμπή φωτεινή επιφάνεια
απλώνει την οθόνη της.
Κάτι μεγάλο περνάει εκεί –καράβι, φάλαινα;–
και είναι ταυτόχρονα αυτό
και η σκιά του.
Ο 3D printer του Πλάτωνα πάντα επισκίαζε
την παλαιά τεχνολογία του Γουτεμβέργιου.
*
Αν και μόνο αν
Κάθε μέρος είναι μία παγίδα,
ανοιχτή ακόμα.
Αλλά εμένα τα ζουζούνια στην κουζίνα
με κάνουν και ουρλιάζω.
Οι σύνδεσμοι ανάμεσα στα πράγματα
γεννιούνται στο ίδιο κέντρο
απ’ όπου και ο φόβος.
Εκείνο το σημείο κάπου ανάμεσα
στην αναπνοή και το βλέμμα.
Θυμάσαι πώς κόβαμε τους βατράχους ζωντανούς
στο μάθημα της βιολογίας
να δούμε πώς χτυπάει η καρδιά τους;
Θυμάσαι το εκπαιδευτικό σύστημα,
που το επέτρεπε αυτό
για τους σκοπούς της μάθησης;
Το πληθωριστικό σύμπαν μεγαλώνει απότομα,
τα πράγματα χάνουν αξία.
και να σε βάζουν να πληρώσεις
ο ίδιος την ανάκριση.
Με κάτι λιγδερά,
κολλημένα χαρτονομίσματα.
Κύριε, εσύ που είσαι μέσα στο στήθος μου...
Δεν γίνεται σαφές από την αγγλική μετάφραση
αν είναι:
Κύριε μέσα στο στήθος μου και πέρα από αυτό
ή αν:
Κύριε μέσα στο στήθος μου και πισώπλατα.
Αυτό είναι λοιπόν;
Όλο το χρυσάφι του κόσμου
δεν γεμίζει ούτε δυο ολυμπιακά στάδια.
Και ο πόνος με κάποιο τρόπο με κάλεσε
να ανακαλύψω το σώμα μου.
Ζούμε σε ένα κλουβί από φως
ζώα, ζώα δίχως τέλος.
Οι κύκλοι του νερού εγκαταλείπουν
τα όρια της λίμνης.
– Πισώπλατα! –
καλωσορίζοντας ηδονικά τα χτυπήματα της καμπάνας.
Παιδιά με ανίατες ασθένειες σε κλινική
της ρωσικής πόλης Καζάν
στέκονται στο χιόνι και σχηματίζουν το γράμμα Ζ
σε υποστήριξη του πολέμου.
~
.jpg)
[φωτ.: https://www.solvberget.no/artikler/Gro-Dahle]
Gro Dahle
από τη συλλογή παιδικών ποιημάτων Ελπίζω, είπε η χήνα (2011)
μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ
Δεν ξέρω τι νόμιζες
Μερικές φορές
κάποιος είναι τυχερός.
Κάποιος βρίσκει μια σοκολάτα
βαθιά χωμένη στο ντουλάπι.
Ή ένα κατοστάρικο στην τσέπη του μπουφάν.
Η βλέπει μια λιβελούλα πηγαίνοντας
σ’ έναν γάμο
πέρα στη λιμνούλα.
Ξέχασε το δώρο
αλλά δεν πειράζει,
γιατί κουβαλάει φτερά και απ’ όλα τα καλά:
φτάνουν για δώρο·
σέρνει μαζί του
ολόκληρη
μικρή περιπέτεια.
Μερικές ερωτήσεις είναι πιο σημαντικές από άλλες
Τι τους θέλουμε τους κύκνους;
λέει η χήνα,
όταν υπάρχουν άσπρες χήνες.
Φτάνουν και περισσεύουν.
Έτσι δεν είναι;
Κανείς δεν τα ξέρει όλα, ούτε κι η χήνα
Ξέρεις ποιος είσαι, αλήθεια;
ρωτάει η χήνα.
Είμαι ένας τυφλοπόντικας, λέει ο τυφλοπόντικας.
Σκάβω.
Δεν φτάνει αυτό;
Δεν ξέρω, λέει η χήνα.
Κι εσύ; Ρωτάει ο τυφλοπόντικας,
Έτσι από ευγένεια πιο πολύ.
Εσύ, ξέρεις ποια είσαι;
Δεν είμαι τελείως σίγουρη, λέει η χήνα.
Μήπως είμαι κύκνος; Λέει
Ή πάπια, λέει ο τυφλοπόντικας.
Ναι, βέβαια, λέει η χήνα.
Ο πιο λυπημένος σκύλος του σπιτιού
Τι κάθεσαι εκεί καλέ μου σκύλε,
λέει η χήνα.
Γιατί ο σκύλος απλώς κάθεται εκεί
κοιτάζοντας το πάτωμα.
Δεν είναι καθόλου καλό,
σκέφτεται η χήνα
και παίρνει τον σκύλο
να πάνε βόλτα.
Επειδή όλοι χρειάζονται λίγο αέρα στο κεφάλι,
λίγο αέρα στις σκέψεις τους,
λίγα πουλιά στα μαλλιά,
λίγο χορτάρι κάτω από τα πόδια.
Τα λυπημένα σκυλιά
δεν πρέπει να κάθονται και να κοιτάζουν το πάτωμα.
Πρέπει να κινούμαστε,
λέει η χήνα στο σκύλο,
αλλιώς παύουν τα πάντα.
Έτσι δεν είναι;
Ναι, σίγουρα, λέει ο σκύλος
και ακολουθεί τη χήνα
πάνω κάτω στις ανηφοριές
και πάλι σπίτι.
~
Μαργαρίτα Μέλμπεργκ. Μεταφράστρια, συγγραφέας, κριτικός. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λουντ. Εργάστηκε ως Μορφωτική Σύμβουλος στην Πρεσβεία της Στοκχόλμης (1995-2019). Μετέφρασε Στρίντμπεργκ (Βραβείο Στρίντμπεργκ, 2022), Ίψεν, Ντάγκερμαν, και σύγχρονους Σουηδούς συγγραφείς.
Γιάννα Μπούκοβα. Δίγλωσση ποιήτρια, γεννημένη στη Σόφια, Βουλγαρίας. Έχει δημοσιεύσει στα ελληνικά τα βιβλία Ο ελάχιστος κήπος (2006), Drapetomania (2018) και Σ (2021). Είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού ποίησης «ΦΡΜΚ».
Γκρου Ντάλε. Γεννήθηκε στο Όσλο. Σπούδασε ψυχολογία και αγγλική φιλολογία. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1987 με την συλλογή ποιημάτων Ακρόαση. Ζει και εργάζεται στο νησί Τσόμε στα φιορντ του Όσλο. Το 2014 έλαβε το μεγάλο βραβείο των Νορβηγών κριτικών για το καλύτερο παιδικό έργο της χρονιάς.
