ιούνιος 2015 _ γουίλλιαμ κάρλος γουίλλιαμς / iii

Γουίλλιαμ Κάρλος Γουίλλιαμς

ΣΤΗΝ ΕΛΖΥ

Τα πούρα προϊόντα της Αμερικής

τρελαίνονται –

βουνίσιοι από το Κεντάκυ

ή από την ορεινή γραμμή στα βόρεια του

Τζέρζυ

με τις μονάχες λίμνες και

τις κοιλάδες του, τους κωφαλάλους του, τους κλέφτες

παλιά ονόματα

και ακολασίες ανάμεσα σε

άντρες που παν κατά διαόλου ταξιδεύοντας

στους σιδηρόδρομους

με μόνο πάθος τους την περιπέτεια –

και σε νεαρές προστυχοπούλες που ξεπλένονται

σε ακαθαρσίες

Δευτέρα με Σάββατο

μέχρι να ξεγελαστούνε το βράδυ αυτό

με μπιχλιμπίδια

από φαντασίες που δεν έχουνε

αγροτικές παραδόσεις να τους δίνουν

χαρακτήρα

παρά πεταρίζουνε κι επιδεικνύουν

τέλεια κουρέλια – υποκύπτοντας χωρίς

συναίσθημα

εκτός από το μούδιασμα του τρόμου

κάτω από κανα φράχτη με βατόμουρα

ή ροδοδάφνη –

που δεν μπορούν να εκφράσουν –

Εκτός και αν ένας γάμος

ίσως

με μια σταλιά Ινδιάνικο αίμα

θα βγάλει ένα κορίτσι τόσο έρημο

τόσο κλεισμένο μέσα

στην αρρώστια ή στο φονικό

που θα σωθεί από έναν

υπάλληλο –

θ’ ανατραφεί από το κράτος και

θα σταλεί στα δεκαπέντε να δουλέψει σε

κάποιο στριμωχμένο

σπίτι στα περίχωρα –

μια οικογένεια γιατρού, μια Έλζυ –

ηδονικό νερό

που λέει συλλαβιστά

με σκόρπιο μυαλό, την αλήθεια για εμάς –

τα μεγάλα

αδέξια καπούλια της και τα σερνάμενα στήθια της

να δίνονται σε φτηνά

χρυσαφικά

και σε πλούσιους νεαρούς μ’ ωραία μάτια

ω σαν η γη κάτω απ’ τα πόδια μας

να ήταν

το περίττωμα του ουρανού

κι εμείς οι ξεπεσμένοι ισοβίτες

οι προορισμένοι

να πεινάμε ώσπου να φάμε ακαθαρσίες

ενώ η φαντασία τεντώνεται να φτάσει

ελάφια

που διασχίζουνε κάμπους από χρυσόβεργα καταμεσίς

στην πνιγερή ζέστη του Σεπτεμβρίου

Με κάποιο τρόπο

φαίνεται μας καταστρέφει

Μονάχα λίγο-λίγο σε σπαράγματα

κάτι

αναδίνεται

Κανείς

δεν παρευρίσκεται

και δεν ρυθμίζει, κανείς δεν είναι στο τιμόνι

– μετάφραση: Ορφέας Απέργης


*

Η ΟΡΧΗΣΤΡΑ

Το ακριβές αντίστοιχο

της κακοφωνίας των κελαηδισμάτων των πουλιών

που υψώνει τον παντοδύναμο ήλιο

στη σφαίρα του: ξύλινα πνευστά

κλαρινέτο και βιολιά

ηχούν ένα παρατεταμένο Λα!

Α! Ο ήλιος, ο ήλιος! πρόκειται να ανατείλει

και να σκορπίσει τις ακτίνες του

όπως κάνει πάντα

σε όλους μας,

σκλάβους και σε όσους

ζουν με ανέσεις,

γυναίκες και άνδρες,

στους γέρους,

σε παιδιά και ασθενείς

που πρόκειται να πεθάνουν και σε όσους είναι ήδη

νεκροί μες στα κρεβάτιά τους,

για τους οποίους το φως του

έχει χαθεί για πάντα. To τσέλο

υψώνει αντρίκεια την βαθιά του νότα

μες στην υψίφωνη βοή:

Α, α και α!

μαζί, χωρίς συντονισμό

αναζητώντας έναν κοινό τόνο.

Ο έρωτας είναι αυτός ο κοινός τόνος

θα υψώσει το πύρινο κεφάλι του

και θα παίξει την νότα του.

Ο σκοπός μιας ορχήστρας

είναι να οργανώνει αυτούς του ήχους

και να τους διατηρεί

σε μια σειρά διατεταγμένη

παρά

τη «λάθος νότα». Λοιπόν, εμείς θα

σκεφτούμε ή θα ακούσουμε; Υπάρχει άραγε [χος απευθυνόμενος

από μια μνήμη που δεν λέει να

ησυχάσει .Τα

κόρνα

παρεμβάλλουν

. . τις φωνές τους:

σ’αγαπώ. Η καρδιά μου

είναι αθώα. Και αυτή

η πρώτη μέρα του κόσμου!

Πες τους:

«Ο άνθρωπος έχει επιβιώσει μέχρι τούδε γιατί ήταν υπερβολικά αδαής

για να γνωρίζει πως να πραγματοποιήσει τις ευχές του. Τώρα που μπορεί να τις πραγματοποιήσει, πρέπει ή να τις αλλάξει ή να χαθεί».

Τώρα είναι η ώρα .

παρά τη «λάθος νότα»

σ’ αγαπώ. Η καρδιά μου είναι

αθώα.

Και αυτή η πρώτη

(και η τελευταία) μέρα του κόσμου

Τα πουλιά τιτιβίζουν τώρα πάλι

μα ένα σχέδιο

υπερνικά το τίτιβισμά τους.

Είναι ένα σχέδιο ενός ανθρώπου

που τα κάνει να τιτιβίζουν.

Είναι ένα σχέδιο.

– μετάφραση: Θοδωρής Χιώτης

*

ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΟΥΡΕΑΣ

Για τον κουρέα

θάνατο

μου μίλησε

ο κουρέας

κόβοντας τη

ζωή μου με τον ύπνο

για να πάρει

λίγο τα μαλλιά μου –

Είναι μονάχα
μια στιγμή

μού είπε, πεθαίνουμε

κάθε νύχτα –

Και για τους

νεότερους

τρόπους να φυτρώνει

ο φαλακρός

ο θάνατος μαλλί –

Του είπα

για τη λάμπα

χαλαζία

και για τους γέρους

με την τρίτη

οδοντοστοιχία

πάνω που

ένας γέρος

είπε

στην πόρτα –

Λιακάδα σήμερα!

για τούτο τον ξυρίζει

ο θάνατος

δύο φορές

την εβδομάδα 

– μετάφραση: Στέργιος Μήτας

*

Σημείωση: Τα 3 αυτά ποιήματα αποτελούν την τρίτη και τελευταία επιλογή από όσα μεταφράσθηκαν για να διαβαστούν στην αφιερωμένη στον σπουδαίο Αμερικανό ποιητή εκδήλωση του “Με τα λόγια (γίνεται)” στις 31 Μαρτίου 2014 στην Ελληνοαμερικανική Ένωση. Το ελάχιστο αυτό ανθολόγιο ξεκίνησε στο τεύχος Δεκεμβρίου 2014, και συνεχίστηκε στο τεύχος Μαρτίου 2015.

Τα πρώτα 4 ποιήματα βρίσκονται τώρα αναδημοσιευμένα εδώ - τα δε επόμενα 7, εδώ.

*

Ορφέας Απέργης. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Ποιήματα, μεταφράσεις και δοκίμιά του βρίσκονται μεταξύ άλλων στα περιοδικά Ποίηση, Ποιητική και Νέα Εστία από το 2006 και εξής. Από το 2013 γράφει κυρίως για το λογοτεχνικό περιοδικό Φάρμακο. Συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του, με τίτλο «Υ», κυκλοφόρησε το 2011. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, Ισπανικά, Καταλανικά και Σουηδικά. Έχει διδάξει Αγγλικά και Ελληνικά στη μέση εκπαίδευση. Ειδικεύεται στη Βρετανική λογοτεχνία του 19^ου αι. και τη θεωρία της λογοτεχνίας του δεύτερου μισού του 20^ου αι.. Το 2013 ήταν επισκέπτης ποιητής (poet-in-residence) στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και φιλοξενούμενος συγγραφέας στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης.

Στέργιος Μήτας. Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή Έμμετρη Φυσική Ιστορία των Θεάτρων (2013).

Θοδωρής Χιώτης. Έχει σπουδάσει Κλασσική Φιλολογία στα πανεπιστήμια του Λονδίνου και της Οξφόρδης, και Νεοελληνική Φιλολογία στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί, μεταξύ άλλων, στους συλλογικούς τόμους Adventures in Form και Catechism: Poems for Pussy Riot, καθώς και σε ελληνικά και αγγλόφωνα περιοδικά.